İran’da halk sandığa gitmedi

admin

İran’da, İslami Danışma Meclisi’ndeki (Meclis-i Şura-yı İslami) 290 sandalyenin 45’i için gerçekleştirilen ikinci tur seçimleri başkent Tahran ve diğer 21 seçim bölgesinde gerçekleştirildi.

Tahran’daki seçimlerde adaylar, şehrin sahip olduğu 30 sandalyeden boş kalan16’sı için yarıştı. İran’ın en büyük beş şehrinden olan Tebriz’de 4, Meşhed’de 2 ve Şiraz’da ise boşta olan 2 koltuk için kıyasıya bir yarış gerçekleşti.

Açıklanan ilk sonuçlara göre bu seçimler İran İslam Cumhuriyeti tarihindeki en düşük seçmen katılımına sahne oldu. Seçmenlerin ilgisizliğinin temel nedeni olarak 2022’den 2023’e kadar ülke genelinde yaşanan protestolara karşı hükümetin sergilediği uzlaşma karşıtı tavır, artan baskı ortamı ve bazı adayların seçime girmesinin yasaklanması yatıyor.

Uluslararası gözlemciler katılım oranının bu denli düşük olmasında, ülkede derinleşen yoksulluğun da etkisinin olduğu görüşündeler. Onlara göre yıllardan beri süre gelen yoksulluk, İran vatandaşlarında artık yenilemez bir düşman olarak kabul ediliyor ve toplumun geneli seçilen her kim olursa olsun bu problemi çözemeyeceğini düşünüyor.

Muhafız Konseyi tarafından seçimden önce gerçekleştirilen duyuruda reformist ve liberal muhafazakarların seçime giremeyeceği ilan edilmişti. Bu durumda da seçimler, mevcut iktidar ve İran dini lideri Ali Hamaney’in destekçilerine hediye edilmiş oldu. Şu ana kadar seçimlerden başarıyla çıkan adayların neredeyse tamamı Cumhurbaşkanı İbrahim Raisi’nin desteklediği adaylar olması bunun en net göstergesi.

Başkent Tahran’daki seçim sonuçlarına göre Paydari Partisi’nden Bizhan Nobaveh kullanılan oyların sadece %3,5’ini alarak seçimi kazanmış durumda. Bu oran yaklaşık 270.000 oya tekabül ediyor. İran’ın diğer büyük şehirlerinden Meşhed, Şiraz ve Tebriz’deki katılım oranları sırasıyla %8, %15 ve %8 olarak açıklandı. Yetkililer resmi sonuçlarda bu oranların üç aşağı beş yukarı böyle kalacağını söylüyorlar.

Diğer taraftan oy kullananların çoğunlukla devlet memuru olduğu iddia ediliyor. Oy vermemeleri halinde başına bela alacağı endişesi taşıyan memurlar 2021’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde boş ve geçersiz oy kullanarak büyük bir protestoya imza atmışlardı. Resmi rakamlara göre 2021 seçimlerinde kullanılan boş ve geçersiz oylar 3.7 milyon civarındaydı ve bu da toplam kullanılan oy miktarının %13’üne denk geliyordu.

Diğer taraftan aralarında Dini Lider Ali Hamaney ve İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi’nin de bulunduğu İranlı yetkililer seçimlere katılım konusunda “destan yarattıkları” konusunda hem fikirler. Sandıkların kapatılmasından sonra yapılan açıklamaların tamamında bu “destan” için İranlılara teşekkür edilmesi uluslararası gözlemci ve gazeteciler tarafından hayretle karşılandı.

Yorum yapın